Ushbu tadqiqot O'zbekistonda ayollarning siyosiy hayotdagi ishtiroki, ularning qaror qabul qilish jarayonlaridagi o'rni va mavjud muammolarni tahlil qilishga qaratilgan. Ayollarning siyosiy faolligini oshirish nafaqat gender adolatini ta'minlash, balki davlat boshqaruvining samaradorligini oshirib, kengroq ijtimoiy ehtiyojlarni qamrab olishga xizmat qilishi ta'kidlanadi. An'anaviy qadriyatlar, ijtimoiy stereotiplar va huquqiy to'siqlar kabi cheklovchi omillar ko'rib chiqiladi. Statistik ma'lumotlar, qonun hujjatlari tahlili va ekspert intervyularidan foydalanilgan tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, ayollarning davlat hokimiyati organlaridagi vakilligi oshgan bo'lsa-da, mahalliy darajada ularning ishtiroki nisbatan pastligicha qolmoqda. Ta'lim, iqtisodiy mustaqillik va huquqiy asoslarning mustahkamlanishi ayollar siyosiy faoliyatini rivojlantirishda muhimligi ta'kidlanadi. Ishda qonunchilikni takomillashtirish, gender kvota mexanizmlarini qo'llash, maqsadli ta'lim dasturlari (shu jumladan sport va IT ko'nikmalari) hamda stereotiplarga qarshi kurash choralarini kuchaytirish orqali ayollarning siyosiy salohiyatini to'liq ro'yobga chiqarishga oid tavsiyalar ilgari suriladi.

Ushbu maqolada Yangi Oʻzbekistonda talabalar kreativ fikrlashini rivojlantirish jarayoni ijtimoiy-falsafiy nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Kreativ tafakkurning mohiyati, uning jamiyat taraqqiyotidagi oʻrni, oliy ta’lim tizimidagi islohotlar, raqamli texnologiyalar va milliy qadriyatlarning uygʻunligi asosida talabalarda kreativlikni rivojlantirish imkoniyatlari yoritiladi. Tadqiqot metodologiyasi falsafiy-tahliliy, sotsiologik va komparativ yondashuvlarga asoslangan. Natijalar shuni koʻrsatadiki, talabalarda kreativ fikrlashni shakllantirish nafaqat pedagogik jarayon, balki kengroq ijtimoiy-falsafiy jarayonlar bilan uzviy bogʻliqdir.

Ushbu maqolada jamiyat madaniyati tushunchasining falsafiy mazmuni va uning tarixiy-evolyutsion rivojlanish bosqichlari ijtimoiy tahlil asosida yoritilgan. Tadqiqotda madaniyatning insoniyat taraqqiyoti bilan uzviy bog‘liqligi, uning ibtidoiy jamoa tuzumidan to raqamli sivilizatsiya davrigacha bo‘lgan shakllanish jarayoni ilmiy asosda tahlil qilinadi. Shuningdek, jamiyat madaniyatining ijtimoiy tizimlar, iqtisodiy munosabatlar, mafkura va ma’naviy qadriyatlar bilan o‘zaro aloqasi ochib beriladi. Mualliflar madaniyatning har bir tarixiy davrda jamiyat taraqqiyotini belgilovchi asosiy omil sifatidagi o‘rnini falsafiy jihatdan asoslab, zamonaviy global jarayonlar ta’sirida madaniyatning transformatsion xususiyatlarini tahlil qiladi. Maqola jamiyat madaniyati fenomenining mohiyatini anglash, uni zamonaviy ijtimoiy-falsafiy kontekstda tadqiq etish uchun ilmiy-amaliy ahamiyatga ega.

Maqolada Toshkent viloyati, Parkent tumani “Yangi Sanganak” mahallasidan topilgan va O‘zR FA Temuriylar tarixi davlat muzeyida saqlanayotgan “Yangi Sanganak” mis tangalar xazinasidagi temuriylar davrida Hisorda zarb qilingan 2 turga 12 dona tangalar tavsiflangan. Ularning 1-turdagilarining old tomoniga arab harflarida “zarb Hisor”, 2-turdagilarining esa old tomoniga “zarb Hisori shodmon” degan yozuv tushirilganligi, har ikkala turdagi tangalarining orqa tomoniga esa o‘simlik bargi shaklidagi bezak tushirilganligi, tangalardan ayrimlariga qayta zarb urilganligi qayd qilingan. Tangalardagi 3 turdagi qayta zarblar shayboniylar davrida savdo-sotiqdagi tanga-pul taqchilligini bartaraf etish uchun urilib, muomalada ishlatilganligi ta’kidlangan Bu tangalar ishlab chiqarilgan paytdayoq Toshkent vohasida ham muomalada bo‘lganligi, ularga Parkentda qayta zarb urilib, ichki savdo-sotiq uchun ishlatilganligi aniqlangan.

Ushbu maqolada sadoqat tushunchasi ijtimoiy-falsafiy jihatdan tahlil qilinadi. Sadoqatning tarixiy, ma’naviy va falsafiy ildizlari, shuningdek, uning oilaviy, jamiyatiy va global jarayonlardagi ahamiyati ko‘rib chiqiladi. Unda sadoqatning axloqiy qadriyat sifatida insoniy munosabatlar, ijtimoiy barqarorlik va shaxsiy yaxlitlikni mustahkamlashdagi o‘rni ochib beriladi. Shuningdek, raqamli jamiyat, axborot etikasi va sun’iy intellekt davrida sadoqatning yangi ko‘rinishlari hamda migratsiya va madaniyatlararo muloqotda tutgan o‘rni tahliliy asosda yoritiladi.

Mazkur maqolada Mahmud az-Zamaxshariyning ijtimoiy-falsafiy qarashlarining inson ma’naviy kamolotida tutgan o‘rni va o‘ziga xos  xususiyatlari ochib berilgan. Shu bilan birgalikda Mahmud az-Zamaxshariy ilm olamiga kirib kelishi, boshqa kasbu-korlardan ilm olamini ustin qо‘yishining asosiy xususiyatlari hamda ilm insonni ulug‘lashi va komillik darajasiga kо‘tarishi mumkinligi haqidagi qarashlari tahliliy asosida ochib berilgan.

Ikkinchi jahon urushi yillarida O‘zbekiston SSRda tibbiy infratuzilma sezilarli rivojlandi. Respublikaga millionlab aholi va yuzlab korxonalar evakuatsiya qilinishi sog‘liqni saqlash tizimini qayta tashkil etishni taqozo etdi. Yuzdan ortiq harbiy gospitallar tashkil etildi, ular yaralangan jangchilar va evakuatsiya qilingan aholiga xizmat ko‘rsatdi. Gospitallar ishida mahalliy shifokorlar bilan birga evakuatsiya qilingan tibbiyot xodimlari ham qatnashdi. Shifoxonalar soni va o‘rinlari ko‘paydi, sanitariya tadbirlari epidemiyalarning oldini oldi. Qashqadaryo misolida mobil punktlar va frontga yordam qo‘mitalari faoliyati o‘rganilgan.

Maqolada XX asrning 80-yillari ikkinchi yarmida tarix fanida yuzaga kelgan dolzarb masalalar, ilmiy bahs va munozaralar jarayoni tahlil qilinadi. Ushbu davrda sovet mafkurasining kuchli ta‘siri ostida tarixshunoslikning ko‘plab muammolari yuzaga chiqqan bo‘lsa-da, oshkoralik va qayta qurish siyosati ilmiy muhitda yangi fikrlarning paydo bo‘lishiga imkon yaratdi. Ayniqsa, milliy ozodlik harakatlari, Rossiya imperiyasining mustamlakachilik siyosati, jadidchilik faoliyati va Turkiston tarixiga oid dolzarb masalalar keng muhokamalarga sabab bo‘ldi. Maqolada ilmiy bahslarda ilgari surilgan yangi g‘oyalar, sovet davrida buzib talqin qilingan voqealarning qayta ko‘rib chiqilishi hamda tarixshunoslikka bo‘lgan yondashuvning tubdan o‘zgarishi jarayonlari tahliliy yoritiladi. Shuningdek, bahslar natijasida tarix fanining mustaqillik davrida haqqoniy rivojlanishiga zamin yaratgan omillar ilmiy asosda o‘rganiladi.

Maqolada IX–XII asrlarda O‘rta Osiyo turkiy qabilalarining siyosiy tuzilishi arab manbalari asosida tahlil qilinadi. Ibn Xurdodbek, Al-Ya’qubiy, Al-Istaxriy, Ibn Havqal va Al-Muqaddasiy kabi mualliflarning asarlari asosida turkiy qabilalarning siyosiy tizimi, qabilaviy ittifoqlari, hududiy migratsiyalari, qo‘shni davlatlar bilan aloqalari yoritiladi. Shuningdek, zamonaviy tadqiqotchilarning izlanishlari asosida arab manbalarining tarixiy ishonchliligi baholanadi va turkiy qabilalarning O‘rta Osiyo siyosiy tarixidagi o‘rni ko‘rsatib beriladi.

Ushbu maqolada Sharof Rashidovning “Kashmir qo‘shig‘i” asaridagi badiiy-estetik yo‘nalishlar tahlil qilinadi. Asarda kuzatiladigan pozitivistik yondashuv hamda romantik obrazlar uyg‘unligining adabiy-falsafiy mohiyati ochib beriladi. Muallif tomonidan ilmiy faktlarga tayangan realistik tasvirlar bilan orzu va tuyg‘ularni ifodalovchi romantik ohanglar sintezi orqali badiiy asarning yuksak estetik saviyasi asoslanadi.